Bệnh viêm ruột hoại tử trên heo do Clostridium perfringens là bệnh tiêu chảy xuất huyết ở heo con từ 1-10 ngày tuổi,gây viêm ruột và nhiễm độc tố ruột xuất huyết. Ở heo con theo mẹ tỷ lệ mắc bệnh có thể lên đến 100% và tỷ lệ chết là 60%.

1.Nguyên nhân gây bệnh viêm ruột hoại tử ở heo

Do vi khuẩn Clostridium perfringens (type C), chúng sống trong ruột già của heo mọi lứa tuổi. Bệnh chủ yếu lây qua đường tiêu hoá như: thức ăn, nước uống bị nhiễm khuẩn, sữa mẹ… Bình thường Clostridium perfringens hiện diện ở các cơ quan tiêu hoá của tất cả các heo con trước khi cai sữa.

Vi khuẩn xâm nhập vào heo qua những tổn thương trên da và tổ chức mô, cơ dưới da, đặc biệt trong giai đoạn nái nuôi con là nguồn truyền bệnh cho heo con.

Hình 1: Vi khuẩn C.perfringens soi dưới kính hiển vi

2.Cơ chế sinh bệnh của bệnh viêm ruột hoại tử ở heo do

C.perfringens

Mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể thông qua thức ăn, nước uống, sữa mẹ …sau đó chúng tấn công biểu bì của lông nhung và tăng sinh khắp màng nhầy ruột và sinh sản các loại độc tố

Vi khuẩn và các độc tố tiết vào xoang ruột tiếp tục phản ứng với bề mặt tế bào biểu mô ruột gây phá hủy mô và gây rối loạn dịch trong khoang ruột, làm tăng cường sự tiết dịch, chất lỏng vào ruột non dẫn đến tình trạng tiêu chảy

3.Triệu chứng bệnh viêm ruột hoại tử ở heo do C. perfringens

3.1.Ở thể quá cấp tính

Triệu chứng bệnh xảy ra nhanh trong vòng 8 giờ sau sinh, yếu ớt, không đi lại được, thường bị đè, không bú được và chết nhanh, có khi tiêu chảy lẫn máu, bọt khí

Hình 2: Phân heo con lẫn máu có bọt khí

3.2.Ở thể cấp tính

Lợn con tiêu chảy phân lẫn máu hoặc phân màu đỏ nâu lẫn các mảng niêm mạc ruột bị hoại tử màu xám

Thường xảy ra ở lợn từ 5-7 ngày tuổi, lợn tiêu chảy phân vàng không lẫn máu, lẫn các mảng niêm mạc ruột bị hoại tử hoặc màu vàng có bọt khí

Hình 3: Lợn con còi cọc, phân bết đít, phân màu nâu đỏ

3.3.Thể mạn tính

Lợn tiêu chảy dai dẳng khoảng hơn một tuần, phân nhiều nước, màu vàng xám có lẫn chất nhầy

Hình 3: Phân nhầy, vàng xám, có bọt khí

4.Bệnh tích của bệnh viêm ruột hoại tử ở heo do C.perfringens

Cả hệ thống tiêu hoá ở heo con xung huyết và xuất huyết.Sau khi chết heo chướng hơi nhanh do sinh khí.

Ở bụng, dọc 2 bên đường trắng thường có những vệt đen.Heo con gầy còm, yếu ớt rõ rệt trước khi chết.

Thể cấp tính nhẹ và á cấp tính thường ruột viêm xuất huyết, sưng to và trở nên dày làm ruột căng phồng. Hình 4: Bệnh tích ruột viêm, có bọt khí màu vàng ở trong ruột

5.Phòng bệnh viêm ruột hoại tử ở heo do C.perfringens

5.1.Phòng bệnh bằng vệ sinh, chăm sóc và nuôi dưỡng

Đảm bảo công tác vệ sinh khử khuẩn được diễn ra thường xuyên cũng như định kỳ vệ sinh khử khuẩn nguồn nước uống của lợn con như: Chloramin B…

Sử dụng kháng sinh phòng bệnh trộn vào trong thức ăn, nước uống cho heo nái trước khi sinh 2 tuần, dùng một trong các sản phẩm sau:

AMOCOLIS P 500WS : 1-2g nước uống, trộn vào thức ăn/30-35kg TT/ngày trong 3-5 ngày. 1 – 1,5 g/lít nước uống hoặc 1 kg thức ăn. Dùng liên tục trong 3 – 5 ngày

ENROFLOXACINE 10% :1 – 1,5 g/lít nước uống hoặc 1 kg thức ăn. Dùng liên tục trong 3 – 5 ngày

ENRO -OR 200 : 1ml cho uống trực tiếp hoặc pha nước uống/15-20kg thể trọng./ ngày

5.2.Phòng bệnh bằng chế phẩm sinh học

Tiêm kháng huyết thanh kháng độc tố α và β của C.perfringens cho heo con lứa tuổi 1-15 ngày có hiệu quả cao.

5.3. Phòng bệnh bằng vaccine

Sử dụng vaccine giải độc tố

Lợn mẹ được tiêm hai lần, lần thứ nhất sau khi phối giống và lần thứ hai là 2-3 tuần trước khi đẻ, lợn nái sẽ có miễn dịch với bệnh và truyền miễn dịch cho lợn con qua sữa.

6.Điều trị bệnh viêm ruột hoại tử ở heo do C.perfringens

Có thể sử dụng phác đồ theo chuyên gia BIGBOSS khuyên dùng:

GENTAMOX-LA :

Lắc kỹ trước khi sử dụng. Tiêm bắp thịt:

Heo: 1ml/10-15kg TT/ngày.

GENTA-MAX 10%:

Tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch

Heo con, chó, mèo: 0,5ml/5kg thể trọng trong 3-5 ngày.

Liều lượng tốt nhất là được tiêm hai lần vào ngày đầu tiên, sau đó ngày 1 lần