Phát biểu với The Fish Site, nhà phân tích thủy sản cấp cao đã chỉ ra cách thức đại dịch có khả năng ảnh hưởng lớn đến các loài thủy sản được tiêu thụ, các phương tiện tìm nguồn cung ứng và cách chế biến. Nó cũng sẽ có tác động đáng kể đến đầu tư trong lĩnh vực này.
Đại dịch COVID-19 có khả năng đóng vai trò là chất xúc tác cho một số thay đổi quan trọng trong ngành thủy sản toàn cầu, theo nhà phân tích Gorjan Nikolik của Rabobank.
Kênh tiêu thụ thủy sản
Về thị phần, lĩnh vực dịch vụ thực phẩm có thể là kẻ thua cuộc lớn – ngay cả sau khi lệnh phong tỏa được nới lỏng ở nhiều quốc gia.
“Doanh số bán hàng dịch vụ thực phẩm ở Mỹ đã giảm 60% và nhà hàng giảm tới 80%, trong khi ở châu Âu, mức giảm này thậm chí còn mạnh hơn. Ngay cả ở Trung Quốc, doanh số dịch vụ thực phẩm chỉ đạt 60% so với năm 2019 và nhiều nhà hàng vẫn chưa mở cửa trở lại do các lệnh giãn cách xã hội – cần đảm bảo rằng khách hàng vẫn cách nhau một khoảng nhất định có nghĩa là nó sẽ không tạo ra động lực về tài chính để nhiều nhà hàng mở cửa, ngay cả khi họ được phép”, Nikol Nikolik nói.
Và – bất kể những hạn chế – ông nhận thấy rằng sẽ phải mất một thời gian nữa để người tiêu dùng quay trở lại các nhà hàng. “Niềm tin của người tiêu dùng đã bị mai một – 41% những người tham gia cuộc khảo sát ở Mỹ vào giữa tháng 4 cho biết họ sẽ mất 1-5 tháng để quay lại nhà hàng sau khi các hạn chế được dỡ bỏ, trong khi 20% cho biết họ sẽ chờ Sáu tháng trở lên”, ông chỉ ra.
Trong khi đó, doanh số bán thủy sản trực tuyến đang bùng nổ với chi phí của “chợ ướt” (nơi buôn bán những mặt hàng thịt, cá tươi sống), do đó tác động đến loại thủy sản đang bán chạy.
Nhiều “chợ ướt” đã bị đóng cửa trên khắp châu Á, với việc người tiêu dùng phải chuyển sang giao hàng trực tuyến và ngay cả khi các chợ này được phép mở cửa trở lại, tôi nghĩ rằng trực tuyến sẽ duy trì thị phần của thị trường thủy sản lớn hơn nhiều so với trước COVID – với cả bán lẻ hải sản trực tuyến và dịch vụ nhà hàng trực tuyến có khả năng trải nghiệm lợi ích dài hạn.
“Trên thực tế, tôi nghĩ rằng đại dịch đã thúc đẩy lĩnh vực trực tuyến tiến lên khoảng 10 năm – nhiều người chưa bao giờ mua trực tuyến, đặc biệt là thế hệ cũ, hiện đang làm như vậy với sự miễn cưỡng”, ông giải thích.
Tuy nhiên, như Nikolik lưu ý, không phải tất cả các sản phẩm đều có giá tốt như nhau trên chợ trực tuyến. “Các loài và thương hiệu mà mọi người tin tưởng – ví dụ như cá hồi Na Uy – có khả năng hoạt động tốt trong một hệ thống – không giống như ở các chợ ướt – không thể nhìn thấy hoặc chạm vào sản phẩm mà bạn mua”, ông nói. Hạn chế di chuyển cũng đã ủng hộ việc bán sản phẩm với chuỗi cung ứng ngắn hơn.
“Các lĩnh vực dịch vụ thực phẩm có xu hướng có chuỗi cung ứng dài hơn, khiến họ khó tìm nguồn nguyên liệu hơn. Mặt khác, các nhà bán lẻ đang tìm kiếm nguồn hàng lớn hơn – như cá hồi và tôm – chứ không phải là các loài thích hợp”, ông Nikol giải thích. Tuy nhiên, có khả năng các nhà chế biến tư duy nhanh sẽ tìm ra thị trường cho các loài cao cấp thích hợp.
“Một số người tiêu dùng miễn cưỡng chuyển sang bán hàng trực tuyến và bán lẻ khi không có cơ hội dịch vụ thực phẩm và có cơ hội cho các nhà chế biến tạo ra các sản phẩm hải sản mới, sang trọng cho phép khách hàng trải nghiệm ăn tại nhà riêng của họ như ăn tại nhà hàng. Có khả năng phải đến ít nhất là đầu năm 2021 họ mới sản xuất những sản phẩm này”, ông Nikol Nikolik phản ánh.
Chế biến thủy sản
Theo Nikolik, sự gián đoạn đối với các nhà máy chế biến thủy sản do đại dịch gây ra cũng sẽ dẫn đến những thay đổi dài hạn trong lĩnh vực đó – với các vấn đề liên quan đến phúc lợi của công nhân có tác động tiêu cực nghiêm trọng ở một số quốc gia. “Tôi đã thấy các nhà máy chế biến bị đóng cửa trong đại dịch. Ở Mỹ, các vấn đề với người lao động bị nhiễm bệnh trong khi làm việc có vẻ sẽ dẫn đến các vụ kiện dài và tốn kém cho các công ty chế biến. Điều này sẽ chỉ thúc đẩy các công ty chế biến theo hướng tự động hóa hơn nữa – nó sẽ thúc đẩy sự phát triển và áp dụng nhiều robot hơn và công nghệ mới giúp giảm nhu cầu lao động”, ông nói.
Việc xuất khẩu các sản phẩm thủy sản để tái chế ở châu Á cũng vậy, Nikolik tin rằng, có khả năng sẽ giảm. Xu hướng này đã bắt đầu trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung và sẽ bị ảnh hưởng bởi đại dịch, dẫn đến tỷ lệ xử lý trong nước cao hơn.
Đầu tư thủy sản
COVID-19 cũng sẽ có tác động đáng kể đến bối cảnh đầu tư và Nikolik tin rằng sẽ khó để các liên doanh mới thu hút được tài trợ, vì các ngân hàng và nhà đầu tư tập trung vào các khách hàng và dự án hiện tại. Ông cũng nghĩ rằng nhu cầu đối với các loài thích hợp cao cấp có khả năng bị ảnh hưởng nhiều nhất.
“Nhiều trong số các liên doanh mới đang tìm kiếm nguồn tài trợ đã tập trung vào các loài mới hoặc các loài phổ biến hơn được sản xuất trong điều kiện RAS (hệ thống nuôi trồng thủy sản tuần hoàn) để phân biệt chúng với các mặt hàng. Xu hướng này nhắm vào thị trường dịch vụ thực phẩm – nó có thể xử lý với các lô hàng nhỏ, và nó có thể truyền đạt hiệu quả giá trị của sản phẩm tới người tiêu dùng”, ông giải thích.
Tuy nhiên, do sự sụt giảm nhu cầu từ lĩnh vực dịch vụ thực phẩm, mô hình kinh doanh của nhiều hệ thống tiên tiến hơn đang tìm kiếm đầu tư đã lộ ra.
Tuy nhiên, có một số hy vọng cho các hệ thống này – do xu hướng của chúng được xây dựng gần với thị trường mục tiêu của chúng. Điều này không chỉ rút ngắn chuỗi cung ứng mà còn giúp cải thiện an ninh lương thực của các quốc gia, điều này có thể dẫn đến hỗ trợ thêm về chính trị và pháp lý cho các nhà khai thác trong lĩnh vực này.
“Nhiều RAS được đặt vị trí gần với cơ sở khách hàng của họ. Và trong thời kỳ khủng hoảng an ninh lương thực trở thành một vấn đề, các chính phủ hàng đầu tập trung vào thay thế nhập khẩu [sản xuất trong nước các sản phẩm đã được nhập khẩu trước đó]. Nhìn ở góc độ trung hạn, một khi quá trình phục hồi kinh tế đang diễn ra, luật pháp khuyến khích tăng trưởng nuôi trồng thủy sản trong nước – như đang được Tổng thống Trump ở Mỹ lên kế hoạch – có thể giúp khởi động các dự án mới”, ông Nikol Nikolik phản ánh.
Thời gian phục hồi
Chính xác là khi sự ảm đạm kinh tế hiện tại có khả năng nâng cao vẫn khó dự đoán, Nikolik thừa nhận, nhưng sự cứu trợ tài chính của chính phủ cần có tác động sớm.
“Các gói kích thích tài chính được tung ra đã có quy mô chưa từng thấy kể từ Thế chiến thứ II – chúng đã vượt qua các gói phục hồi năm 2008 bằng một số tiền – nhưng vẫn sẽ mất một thời gian số tiền này để có thể đóng góp: nó phụ thuộc vào mức độ việc làm, sự tự tin và liệu có một đợt đại dịch thứ hai hay không”, ông giải thích.
“Tuy nhiên, hầu hết các mô hình kinh tế cho thấy sự phục hồi sẽ bắt đầu vào giữa năm 2021. Nếu bạn nhìn vào giá cá hồi – hiện đang ở mức 49 NOK/kg – dự báo cho thấy rằng mức giá này có thể giảm xuống mức thấp nhất là 40 NOK/kg vào mùa hè, nhưng có khả năng sẽ quay trở lại khoảng 50 NOK/kg vào cuối năm và quay trở lại lên tới 60 NOK/kg vào quý đầu năm 2021”, ông kết luận.
Nếu thủy sản làm cho các bạn đau đầu sao không thử tìm hiểu thêm về chăn nuôi và các loại thuốc thú y của Big Boss chúng tôi.
Nguồn: Mard.gov.vn, H.T (dịch theo Thefishsite)